واکنش گیاه زعفران (.crocus sativus l) به تنش یخ زدگی در شرایط کنترل شده

Authors

احمد نظامی

استاد دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد شهرام رضوان بیدختی

دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دامغان، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، دامغان سارا سنجانی

موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج

abstract

رشد و نمو گیاه زعفران عمدتاً منطبق بر فصل های پاییز و زمستان است و گیاه در طی این مدت در معرض تنش سرما و یخ زدگی قرار می گیرد. این مطالعه باهدف بررسی اثر تنش یخ زدگی بر سه اکوتیپ زعفران (قائن، کاشمر و تربت حیدریه) در شرایط کنترل شده در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. به منظور ایجاد خوسرمایی گیاهان در محیط طبیعی رشد داده شده و سپس برای اعمال دماهای یخ زدگی به فریزر ترموگرادیان منتقل شدند و در معرض شش دما (صفر، 4-، 8-، 12-، 16-، 20- درجه سانتی گراد) قرار گرفتند. میزان پایداری غشاء سیتوپلاسمی با استفاده از شاخص نشت الکترولیت ها مورد ارزیابی قرار گرفت و دمای کشنده برای 50 درصد نمونه ها بر اساس آن تعیین گردید. درصد بقاء گیاهان سه هفته پس از تیمارهای یخ زدگی و رشد آن ها در شاسی سرد از طریق شمارش تعداد بوته ها و تعیین نسبت آن ها به تعداد بوته قبل از تیمار یخ زدگی تعیین گردید. درصد نشت الکترولیت ها، lt50el و درصد بقاء به طور معنی داری تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفتند. بیشترین و کمترین درصد نشت الکترولیت ها در دمای 20- درجه سانتی گراد به ترتیب مربوط به اکوتیپ کاشمر و اکوتیپ تربت حیدریه بود. نتایج اثر متقابل دما و اندام نشان داد که بیشترین و کمترین درصد نشت الکترولیت ها به ترتیب مربوط به اندام برگ در دمای 20- درجه سانتی گراد و بنه در دمای صفر درجه سانتی گراد بود. اکوتیپ های قائن و کاشمر بیشترین و اکوتیپ تربت حیدریه کمترین مقدار lt50el را داشتند. همبستگی معنی داری (**0/82 =r) بین درصد نشت الکترولیت ها و lt50el بنه زعفران مشاهده شد، به طوری که با کاهش درصد نشت الکترولیت ها، دمای 50 درصد کشندگی کاهش یافت. هر سه اکوتیپ زعفران تا دمای 12- درجه سانتی گراد 100 درصد بقاء داشتند و با کاهش بیشتر دما درصد بقاء کاهش یافت و کمترین درصد بقا در دمای 20- درجه سانتی گراد مشاهده شد. نتایج این آزمایش نشان داد که اکوتیپ تربت حیدریه از کمترین درصد نشت الکترولیت ها، کمترین lt50elو بیشترین تحمل نسبت به تنش یخ زدگیبرخوردار بود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

واکنش گیاه زعفران (.Crocus sativus L) به تنش یخ‌زدگی در شرایط کنترل‌شده

رشد و نمو گیاه زعفران عمدتاً منطبق بر فصل‌های پاییز و زمستان است و گیاه در طی این مدت در معرض تنش سرما و یخ‌زدگی قرار می‌گیرد. این مطالعه باهدف بررسی اثر تنش یخ‌زدگی بر سه اکوتیپ زعفران (قائن، کاشمر و تربت‌حیدریه) در شرایط کنترل‌شده در آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌ کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. به‌منظور ایجاد خوسرمای...

full text

ارزیابی تحمل به یخ زدگی ژنوتیپ‌های نخود (Cicer arietinum L.) در شرایط کنترل شده

The present experiment was aimed to evaluate the freezing tolerance of two cold tolerant (MCC426 and MCC252) and a cold susceptible (MCC505) chickpea genotypes. The study was carried out in a split-plot factorial design with three replications. Factorial arrangement of genotype and acclimation (acclimation and non acclimation) were imposed as main plot and temperatures (0, -4, -8, -12, 16, -20º...

full text

ارزیابی تحمل به تنش یخ زدگی گیاه پوششی فیلا (Phyla lanceolata) تحت تاثیر برخی مالچ‌های آلی در شرایط کنترل شده

به منظور بررسی اثر تنش یخ زدگی در گیاه پوششی فیلا، تحت تاثیر برخی مالچ‌های آلی، این آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در دانشکده ی کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. پنج سطح دمای یخ زدگی (0، 5-، 10-، 15- و 20- درجه سانتیگراد) و سه نوع مالچ (دامی، سوزنی برگ و سبوس) تیمارهای این آزمایش بودند. جهت ارزیابی تحمل به دماهای یخ زدگی صفاتی چون درصد نشت الکترولیت‌ها، مقد...

full text

ارزیابی تحمل به یخ زدگی ژنوتیپ‌های نخود (Cicer arietinum L.) در شرایط کنترل شده

The present experiment was aimed to evaluate the freezing tolerance of two cold tolerant (MCC426 and MCC252) and a cold susceptible (MCC505) chickpea genotypes. The study was carried out in a split-plot factorial design with three replications. Factorial arrangement of genotype and acclimation (acclimation and non acclimation) were imposed as main plot and temperatures (0, -4, -8, -12, 16, -20º...

full text

اثر تنش یخ زدگی بر گیاه قرنفل (dianthus barbatus) در شرایط کنترل شده

این مطالعه با هدف بررسی تحمل به دماهای پایین گیاه قرنفل در شرایط کنترل شده و به صورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. به این منظور گیاهان پس از کشت و رشد در خزانه در اواسط تابستان تا اوایل پاییز و خوسرمایی در شرایط طبیعی در طول پاییز، در مرحله 7-8 برگی در فریزر ترموگرادیان در معرض 12 دمای یخ زدگی (صفر، 2-، 4-، 6-، 8-، 10-، 12-، 14-، 16-، 18-، 20-،22- درجه سانتی گراد) قرار داده شدند. پایدا...

full text

رابطه بین تغییرات ترکیبات فنولی و نیتروژن در گیاه زعفران (Crocus sativus L.) در شرایط زراعی

این مطالعه با هدف ارزیابی روند تغییرات ترکیبات فنولی و نیتروژن در ریزوسفر و اندام‌های هوایی و زیرزمینی این گیاه در طول فصل رشد، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار طی دو سال 1387 و 1388 انجام شد. چهار نوبت نمونه‌برداری از ریزوسفر، بنه و برگ‌ زعفران طی مهر و بهمن ماه 1387 و اردیبهشت و تیر ماه 1388 از مزارع چهار ساله زعفران در بخش مرکزی روستای آبرود در شهرستان تربت حیدریه انجام شد. به ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تنش های محیطی در علوم زراعی

جلد ۹، شماره ۱، صفحات ۷۵-۸۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023